Ngôi nhà của sách: Thư viện Bodleian

Nằm trong khuôn viên Đại học Oxford – một trong những trung tâm học thuật danh giá và lâu đời nhất thế giới – Thư viện Bodleian không chỉ là nơi lưu giữ sách, mà còn là biểu tượng nổi bật của tinh thần học thuật bền bỉ của nước Anh. Trải qua hơn năm thế kỷ, thư viện này đã trở thành một phần không thể tách rời của đời sống học tập tại Oxford, là nơi các thế hệ học giả lặng lẽ đọc, viết và đối thoại cùng kiến thức của nhân loại. 

Nguồn gốc của Bodleian có thể được truy ngược về thế kỷ 15, khi Humfrey, Công tước xứ Gloucester và là em trai của Vua Henry V, đã tặng cho trường Đại học Oxford bộ sưu tập vô giá của ông gồm hơn 281 bản thảo, bao gồm một số văn bản cổ điển quan trọng. Chính món quà này đã đặt nền móng cho bộ sưu tập đầu tiên, trường quyết định xây dựng một thư viện mới, được khởi công vào năm 1478 và cuối cùng mở cửa vào năm 1488. Điều này mở ra truyền thống bảo tồn tri thức  mà thư viện tiếp nối cho đến tận ngày nay. 

Tên gọi "Bodleian" xuất phát từ Sir Thomas Bodley, người đã cho tái lập thư viện vào năm 1602 sau một thời gian bị lãng quên. Từ năm 1610, ông đã ký kết một thỏa thuận mang tính bước ngoặt với The Stationers’ Company of London, đảm bảo rằng mỗi cuốn sách được in ở Anh đều sẽ có một bản lưu trữ tại thư viện. Truyền thống này vẫn tiếp diễn cho đến ngày nay, giúp Bodleian trở thành một trong những kho lưu trữ xuất bản khổng lồ với hơn 13 triệu tựa sách. 

Thư viện Bodleian, thường được các học giả Oxford gọi thân mật là “The Bod”, gây ấn tượng không chỉ bởi quy mô đồ sộ với thông tin giá trị tích lũy qua nhiều thế kỷ, mà còn bởi kiến trúc Gothic đặc sắc mang dấu ấn của thời kỳ Phục Hưng Anh. Những công trình như Divinity School, Thư viện Duke Humfrey hay Radcliffe Camera đều là minh chứng cho sự hòa quyện giữa nghệ thuật kiến trúc và vai trò lưu giữ tri thức. 

Chính nhờ vẻ cổ kính độc đáo ấy, Bodleian đã trở thành bối cảnh quay cho nhiều phân đoạn trong loạt phim Harry Potter, qua đó hình ảnh thư viện trở nên quen thuộc với công chúng toàn cầu qua ánh nhìn điện ảnh.  

Một điểm đặc biệt khác làm nên bản sắc của Bodleian là chính sách “không cho mượn sách”. Mọi độc giả – kể cả các sinh viên của Oxford – chỉ được phép đọc tại chỗ như một cách thể hiện sự tôn trọng tối đa với tài liệu.  

Qua thời gian, Bodleian không chỉ là nơi lưu giữ sách vở, mà còn là nơi gìn giữ khí chất học thuật của cả một nền văn minh. Đó là nơi mà tri thức không chỉ được tiếp nhận, mà còn được kính trọng và bảo tồn như một phần di sản sống của nhân loại.